Czym są dewocjonalia?

Kult religijny wymaga odpowiedniego ceremoniału i stosownej oprawy, zarówno po stronie osób duchownych, jak i świeckich. Dlatego, do odbywania praktyk religijnych wykorzystuje się przedmioty pomocne w codziennej lub okazjonalnej modlitwie, celebracji świąt i wizyt duszpasterskich oraz dające ich posiadaczowi duchowe oparcie podczas wykonywania przeróżnych czynności czy aktywności. W dzisiejszym artykule przyjrzymy się bliżej dewocjonaliom.

Według definicji dewocjonalia są drobnymi, miniaturowymi niemal czasem przedmiotami służącymi pomocą w pełnieniu praktyk religijnych. Sam termin pochodzi od łacińskiego bezokolicznika devovere – poświęcać, konsekrować, oddawać cześć. Dewocjonalia często odzwierciedlają wizerunki świętych lub symbole religijne, mogą przedstawiać tajemnice wiary, zawsze jednak wykorzystywane są jako rekwizyty w rytuałach i obrzędach. Po poświęceniu ich przez osobę duchowną stają się przedmiotami kultu religijnego. Dewocjonalia mają dla osób wierzących ogromne znaczenie symboliczne: odzwierciedlają bowiem ich wiarę, przywiązanie do wspólnoty i obrządku. Używają ich także duchowni jako pomoc w pełnieniu posługi kapłańskiej. Zwyczaj używania dewocjonaliów w prostej linii wywodzi się z kultu relikwii świętych i błogosławionych a także przywożenia pamiątek z miejsc dla osób wierzących szczególnych, na przykład miejsc objawień, lokalizacji ważnych świątyń, sanktuariów etc. Dziś wciąż są to miejsca, z których pielgrzymi chętnie przywożą pamiątki i dewocjonalia właśnie.

Jakie są formy dewocjonaliów?                      

W sklepach z dewocjonaliami lub w hurtowniach dewocjonaliów znajdziemy wiele form tych szczególnych przedmiotów. Najpopularniejsze z nich to oczywiście te do osobistego użytku: krzyżyki, medaliki, figury i obrazki świętych, ponadto świece obrzędowe, zestawy kolędowe (krzyż, kropielnica), krzyże na ścianę, obrazy czy dary i przedmioty wotywne. Część z nich używana jest do odbywania codziennych praktyk religijnych, inne zaś znajdują zastosowanie okolicznościowe – na przykład do uświęcenia ceremonii przy przyjmowaniu sakramentów chrztu, komunii, bierzmowania czy pogrzebu. Część z nich, jak naczynia liturgiczne, niezbędna jest do odprawiania mszy świętej i innych praktyk religijnych przez osoby stanu duchownego. Wśród dewocjonaliów wreszcie znajdziemy też egzemplarze Pisma Świętego, modlitewniki, książeczki do nabożeństwa i inne publikacje.

Na jakie okazje podarujemy dewocjonalia?

Tak, jak nie kupimy dewocjonaliów w zwykłym sklepie, tak i nie ofiarowujemy ich bez naprawdę ważnej okoliczności. W zwyczaju przyjęło się obdarowywać dewocjonaliami przede wszystkim te osoby, które przystępują do kolejnych sakramentów świętych. I tak, z okazji chrzcin i przyjęcia kolejnego członka na łono wspólnoty wyznaniowej można mu ofiarować krzyżyk lub medalik. Następnym istotnym z religijnego punktu widzenia momentem w życiu wiernego jest przystąpienie jej do pierwszej komunii. Tu również mogą okazać się przydatne podarunki w postaci wykonanych z metali szlachetnych krzyżyka i medalika ze świętym patronem lub patronką, ale też elegancki, gustownie zdobiony różaniec. Niezbędne oczywiście będą gromnice. Na ślub zaś przygotować można w podarunku łańcuszek z krzyżykiem, różaniec, na nową drogę życia praktykuje się też wręczanie zestawów kolędowych lub krzyża na ścianę.