W jaki sposób zabawki sensoryczne wpływają na rozwój dziecka?

W obecnych czasach wielu rodziców wybierając zabawki dla swojego małego dziecka ma często problem, żeby wybrać ich odpowiedni rodzaj. W sklepach z zabawkami, zarówno tych stacjonarnych, jak i w internetowych, można znaleźć naprawdę wiele różnego typu zabawek, które nie tylko będą gwarantowały dziecku dużo rozrywki, ale również będą wpływały na jego prawidłowy rozwój. Jednym z najczęściej polecanych przez psychologów rodzajem zabawek dla dzieci są zabawki sensoryczne. W artykule opisujemy, co to są zabawki sensoryczne, jakie są ich rodzaje oraz w jaki sposób mogą stymulować rozwój dziecka.

Co to są zabawki sensoryczne? Jakie są stawiane przed nimi wymagania?

Najprostszą odpowiedzią na pytanie, czym są zabawki sensoryczne, jest taka, że są to zabawki, które mają za zadanie stymulowanie rozwoju fizycznego i umysłowego dziecka. Są w stanie to robić, ponieważ ich konstrukcja pozwala im oddziaływać w trakcie zabawy na różne zmysły małego dziecka, a przy tym są dla niego niezwykle atrakcyjne. Zabawki sensoryczne są zazwyczaj bardzo kolorowe, wykonane są z ciekawych, mających różne faktury materiałów, są w nich różnego typu elementy, które świecą oraz które wydają różne dźwięki. Zabawki sensoryczne, żeby móc oddziaływać na różne zmysły, mogą mieć również różne zapachy, a, jako że dziecko poznając świat często wkłada sobie znalezione przedmioty do buzi, mogą mieć także różne smaki. Taka konstrukcja zabawek sensorycznych i taki sposób ich rozbudowania sprawia, że dziecko jest w stanie dzięki nim dużo łatwiej i w przyjemniejszy sposób poznawać otaczający go świat, a przy tym ma zapewnione dużo dobrej zabawy. Z zabawką sensoryczną małe dziecko nigdy nie będzie się nudziło!

Jakie są rodzaje zabawek sensorycznych?

Oczywiście zabawka sensoryczna to nie jest tylko jeden rodzaj zabawek, ale cała ich grupa.

Jak tłumaczy nasz rozmówca, doradca klientów ze sklepu z zabawkami Forkids.pl: Każda oddzielna zabawka sensoryczna oddziałuje na inny zmysł lub zmysły dziecka. Stworzenie jednej zabawki, która byłaby w stanie rozwijać wszystkie zmysły dziecka byłoby bowiem bardzo trudne. Rodzice wybierając taką zabawkę powinni więc przede wszystkim wziąć pod uwagę potrzeby swojego dziecka i to, na jakim etapie rozwoju się ono znajduje. Poszczególne rodzaje takich zabawek mogą rozwijać u dziecka wzrok, słuch, dotyk, węch, a nawet smak. Wygląd i budowa zabawki zależy więc od jej przeznaczenia.

Można wyodrębnić 3 główne rodzaje zabawek sensorycznych:

• Zabawki sensoryczne, które oddziałują na wzrok dziecka – zabawki przeznaczone przede wszystkim dla najmłodszych dzieci. Zwykle są bardzo kolorowe i mają różne świecące i mrugające elementy. W sklepach dostępne są również zabawki sensoryczne, które są wyposażone w dodatkowe projektory świetlne, które rzucają proste obrazki na ścianę.
• Zabawki sensoryczne, które oddziałują na słuch dziecka – czyli zabawki, w których powstają różne dźwięki lub które zawierają w sobie proste instrumenty muzyczne, za pomocą których dziecko może samo je wytwarzać.
• Zabawki sensoryczne, które oddziałują na dotyk – takie zabawki sensoryczne są wytworzone z materiałów o różnej fakturze, dzięki czemu dziecko uczy się odróżniać poszczególne przedmioty na podstawie ich szorstkości czy znajdujących się na nich wypustek. Takie zabawki sensoryczne są dostępne  w różnych formach, np. jako kostki sensoryczne, książeczki dla dzieci lub jako bardziej rozwinięte zabawki pluszowe.

Jak wybrać odpowiednią zabawkę sensoryczną w zależności od wieku dziecka?

Zabawka sensoryczna, żeby mogła być dla dziecka pożyteczna i wspierać jego prawidłowy rozwój, powinna być dobrze dobrana do jego wieku. U dzieci w różnym wieku istnieje nie tylko potrzeba angażowania różnych zmysłów, ale także robienia tego  w mniej lub bardziej intensywny sposób. Wybierając zabawkę sensoryczną trzeba też pamiętać o tym, że zbyt prosta zabawka nie będzie atrakcyjna dla większych dzieci, a przez to straci ona swój walor edukacyjny.

Największy wybór zabawek sensorycznych jest dla niemowlaków, które dopiero zaczynają poznawać świat. Przeznaczone dla nich zabawki są zazwyczaj bardzo proste, mogą to być np. różnego rodzaju grzechotki, maty edukacyjne, kostki sensoryczne, książeczki czy tzw. metkowce, czyli kawałki materiału obszyte różnymi w dotyku metkami. Dla niemowlaka bardzo atrakcyjne będą także zabawki, z których wydobywają się różne dźwięki oraz które mają elementy świecące lub mrugające. Istnieją także rodzaje zabawek sensorycznych dla niemowlaków, które posiadają elementy, za pomocą których oddziałują na wszystkie zmysły dziecka.

Dla nieco starszego dziecka, które skończyło już dwa lata, oprócz wskazanych wyżej zabawek sensorycznych dla niemowlaków, odpowiednie będą także zabawki, które zapewnią cały czas jeszcze uczącemu się chodzić dziecku większą dawkę ruchu. Ciekawym rozwiązaniem są np. zabawki, które dziecko może turlać, rzucać lub odbijać.

Dla starszaków z kolei należy wybierać już nieco bardziej skomplikowane i wymagające zabawki. Doskonałym wyborem będą np. klocki czy puzzle. W sklepach obecnie dostępne są także modele puzzli i klocków, które oprócz kształtów różnią się od siebie także fakturą i oczywiście kolorem, co pozwala urozmaicić zabawę, sprawić że będzie ona bardziej interesująca i jednocześnie wartościowa z punktu widzenia rozwoju dziecka.